Gedachten zijn als vogels

Je kunt niet voorkomen dat ze over je hoofd vliegen

Maar wel dat ze in je haar nestelen.

“Ik zie er niet uit, het lukt me nooit, ik kan het niet, ik durf niet”. Iedereen heeft weleens negatieve gedachten over zichzelf. Meestal waaien die vanzelf over. Maar soms ga je je hiermee zo vereenzelvigen dat ze De Waarheid worden. Dan hebben ze zich in je haar genesteld. En dat levert problemen op. Als je je zo met deze negatieve dingen identificeert dat ze je kijk op jezelf en de wereld bepalen, lever je een heleboel vrijheid van handelen in. Je doet dingen niet terwijl je ze wel graag wilt, of doet juist dingen wel terwijl je weet dat ze slecht voor je zijn.

Iets wat mij helpt om de vogels uit mijn haar te halen, is mindfulness. Als je door dit woord afhaakt omdat je het associeert met in lotushouding zitten met een kaalgeschoren hoofd, spirituele zweverigheid of vage Oosterse filosofie, kan ik je geruststellen. Mindfulness is heel praktisch. Het is niets meer of minder dan opmerken wat er in jezelf gebeurt én – wat heel belangrijk is – daarover niet te oordelen. Dat klinkt makkelijker dan het is. Iedereen die wel eens heeft gemediteerd, weet hoe druk het in ons hoofd is. En hoe makkelijk je jezelf door je gedachten laat afleiden. Zelf haakte ik toen ik met mediteren begon regelmatig af: ik oordeelde al snel dat mediteren zinloos was en dat ik het in ieder geval niet kon.  Want dat is waar ons verstand voor is gemaakt: onze ervaringen in woorden gieten en zo snel mogelijk een oordeel vormen over de dingen die we tegenkomen. Het grootste gedeelte van de tijd zijn wij ons helemaal niet bewust van deze niet aflatende stroom gedachten en oordelen waarin we leven.

Het doel van mindfulness is om meer los te komen van dit voortdurende innerlijke gebabbel. Om te kunnen kijken naar wat er in je omgaat zonder erdoor meegesleept te worden, zonder er een oordeel over te hebben. Zo ga je ervaren dat je die gedachten en gevoelens wel hebt maar dat je ze niet bent. En dat levert uiteindelijk op dat je niet elke keer vervalt in jouw standaard denk- en gedragspatronen. Dat je meer bewegingsruimte krijgt omdat je beter kunt kiezen hoe je met bepaalde dingen wilt omgaan.

Ik hoor je denken: ‘Dat klinkt goed maar hoe kan ik dat in vredesnaam bereiken. Ik heb geen tijd en zin om elke dag een half uur te mediteren. Kan het niet anders?’ Gelukkig kun je met mindfulness heel goed klein beginnen. Bijvoorbeeld met deze oefening van 5: Adem 3 keer 4 tellen in en 4 tellen uit. Benoem dan 5 voorwerpen die je ziet. Daarna 5 dingen die je hoort en als laatste 5 dingen die je voelt. Neem de tijd om aandachtig elke waarneming te doen. Bijvoorbeeld door na elk item nadrukkelijk in en vooral langzaam uit te ademen. Dat is alles. Het is makkelijk en duurt maar een paar minuten. Doe dit elke dag een paar keer.

Het is, zeker in het begin, wel handig om een alarm te zetten om jezelf eraan te herinneren de oefening te doen. Als je dit een paar weken een aantal keer per dag volhoudt, zul je merken dat je meer ontspannen wordt en je je bewuster wordt van wat je voelt en wilt.

Er zijn heel veel laagdrempelige mindfulness-oefeningen om mee te beginnen: drie-minuten meditaties, lichaamscans, etc. Er is ook een aantal goede apps – zoals Headspace,  Insight Timer en Healthy Minds – om je op weg te helpen. Uiteindelijk gaat het erom dat je jouw niet-oordelende innerlijke waarnemer een beetje wakker schudt. Die kan je laten zien welke vogels er allemaal over jouw hoofd heen vliegen en ook welke zich al in je haar genesteld hebben. En als je dat hebt gezien kun je beginnen om wat van die nesten in je haar op te ruimen.

Zitten er vogels in je haar die hard terugbijten als je ze uit je haar probeert te halen, neem dan contact op. Ik help je graag.