Ik herinner het me nog als de dag van gisteren. Ik zit te eten bij de ouders van mijn toenmalige vriendinnetje. Zij wil ketchup bij haar friet maar de fles is bijna leeg en er komt niets uit. Daar weet ik wel wat op. Ik pak de fles aan de onderkant vast, geef er een flinke zwiep aan, de dop vliegt van de fles en, flats: er ligt een lang spoor van ketchup op het witte berber tapijt onder de tafel.

We hebben allemaal herinneringen aan nare ervaringen. Meestal leveren die geen problemen op. Toen, aan de eettafel van de ouders van mijn vriendin, wilde ik het liefst door de aarde opgeslokt worden. Maar inmiddels is het ketchup-verhaal een anekdote waarom ik zelf ook kan lachen. Maar niet alle herinneringen worden een leuke anekdote. Sommige doen nog altijd pijn en hebben invloed op hoe wij ons voelen en gedragen.

Een cliënt van mij vertelde mij dat zij als Kerstcadeau voor haar vader een tekening had gemaakt van haar moeder die in dat jaar was overleden. Maar vader wilde de tekening niet hebben. Na een eerste blik op de tekening, was zijn reactie: ‘Het is ook lastig om een portret te maken dat goed lijkt.’ Toen het gebeurde had zij de ervaring weggerationaliseerd: ‘Ach, zo is hij gewoon. Pa is nou eenmaal niet zo empathisch.’ Maar nu zij zich deze situatie een paar jaar later weer herinnerde en we erover doorpraatten, kwam er veel verdriet en boosheid bij haar boven. Blijkbaar had ze deze gebeurtenis nog niet echt verwerkt en moest zij ook dingen over haar opvoeding en de relatie met haar vader onder ogen zien. Daarmee zijn wij toen in volgende gesprekken aan de slag gegaan.

Er zijn ook technieken waarmee je zelf pijnlijke ervaringen wat meer in perspectief kunt plaatsen zodat je er minder door beïnvloed wordt. Een voorbeeld is expressive writing, een techniek ontwikkeld door James (what’s in a name) Pennebaker, hoogleraar Sociale Psychologie aan de Universiteit van Texas. Het doel van deze schrijfoefening is om duidelijk te krijgen wat de nare ervaring voor jou betekent. Dit is namelijk de eerste stap om hiervan te herstellen. Dit lukt het best als je enige afstand van de ervaring kunt nemen, objectief kunt kijken naar wat er is gebeurd  en jouw diepste gedachten en gevoelens daarover kunt uitdrukken. Het enige voorbehoud voor deze techniek is dat het ‘trauma’ niet te recent en/of te overweldigend mag zijn. Dan is het verstandig om hieraan met hulp van een therapeut te werken.

Wat moet je doen? Schrijf vier dagen achter elkaar twintig minuten lang over de gebeurtenis. Blijf de volle 20 minuten schrijven over alles wat die situatie bij jou oproept: gevoelens, gedachten over jouw relaties met anderen (ouders, partners, vrienden, familieleden), jouw verleden, heden en toekomst, enzovoort. Daarbij moet je je niet druk maken om spelling, grammatica, zinsconstructies, etcetera. Je kunt jezelf volledig laten gaan want de enige die dit gaat lezen ben jijzelf. Als je niet meer weet wat te schrijven, herhaal je gewoon dingen die je al eerder hebt geschreven. Zolang je maar blijft schrijven; jouw pen moet blijven bewegen. Als de 20 minuten om zijn, stop je. En dit doe je dus vier dagen achter elkaar.

Met name de eerste dagen kan het voorkomen dat je je na het schrijven een beetje down voelt. Dit hoort erbij, dit gevoel trekt na een paar uur vanzelf weg. Na een aantal dagen zul je merken dat de gebeurtenis minder zwaar voelt, dat de negatieve gevoelens die ermee samenhangen afnemen. Het lukt ook beter om niet door het verhaal meegesleept te worden maar er als het ware van een afstandje naar te kijken. Naderhand kun je reflecteren op hetgeen je hebt geschreven. Als aanvullende oefening kun je, nadat je de vier dagen hebt volgemaakt, de situatie beschrijven vanuit het perspectief van een van de andere betrokkenen of van een objectieve waarnemer. Vaak kun je zo een verklaring vinden voor waarom het zo is gelopen en waarom dat zo pijnlijk was. Als dat lukt, is het leed grotendeels geleden.

Deze techniek is heel geschikt als je het leuk vindt om te schrijven. Als je bijvoorbeeld een dagboek bijhoudt, blogs schrijft, etcetera. Maar misschien ben je niet zo’n schrijver. Of vind je het spannend of heb je niet de discipline om expressive writing te gebruiken om jouw nare herinneringen aan te pakken. Als dat zo is, neem dan contact met mij op: info@paulmayer-coach.nl